TÁC ĐỘNG CỦA ĐIỀU CHỈNH ĐỊA GIỚI HÀNH ĐẾN DỰ ÁN ĐẦU TƯ

Quay trở lại với hiện tại, lợi ích của việc điều chỉnh địa giới hành chính tỉnh là vô cùng lớn khi chúng ta sẽ giảm bớt rào cản hành chính giữa các địa phương, phát huy lợi thế của các địa phương trong tỉnh mới, giảm bớt tình trạng “nhìn nhau” khi cùng làm các dự án có quy mô lớn, điều này không phải hiếm gặp mà đã xảy ra nhiều lần như việc địa phương này xây cầu xong nhưng địa phương kia lại chưa bố trí vốn làm đường dẫn lên cầu mới! Nhưng đối với góc nhìn doanh nghiệp thì đây chưa bao giờ là việc dễ dàng, bởi một dự án triển khai sẽ phải chịu điều chỉnh của rất nhiều các văn bản pháp luật khác nhau và hơn hết là của các quy hoạch khác nhau. Đặc biệt là vấn đề quy hoạch, do hệ thống quy hoạch của chúng ta hiện nay là đồng nhất từ trên xuống dưới theo các mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của địa phương, vì vậy nếu nhập tỉnh thì các chỉ tiêu này chắc chắn phải điều chỉnh để phục vụ tầm nhìn của địa phương mới.

Các bạn nên lưu ý rằng việc điều chỉnh quy hoạch này không phải là việc cộng cơ học các chỉ tiêu quy hoạch của đồ án quy hoạch các tỉnh cũ, mà việc xây dựng các chỉ tiêu phát triển đều dựa trên kế hoạch phát triển kinh tế địa phương, phát huy tiềm năng lợi thế sẵn có để triển khai dự án ra là thúc đẩy sự phát triển bền vững. Vì vậy khi nhập tỉnh thì các mục tiêu phát triển có khả năng là sẽ được điều chỉnh tăng vì tỉnh mới đã nhiều lợi thế hơn, đồng nghĩa với việc phải tính toán lại mục tiêu phát triển và các chỉ tiêu kỹ thuật của đồ án quy hoạch. Trong giai đoạn trước, chúng ta đã mất gần 04 năm từ 2021 đến 2024 mới hoàn thành phê duyệt các đồ án quy hoạch tỉnh, theo đó là hàng loạt các quy hoạch chung, quy hoạch phân khu đô thị và nông thôn, như vậy khi thành lập tỉnh mới việc lập các đồ án mới cũng phải được làm thật nhanh chóng, có thể sẽ không cần phải mất quá lâu như giai đoạn trước (do là lần đầu tiên các địa phương làm) nhưng chắc chắn cũng không thể quá nhanh vì sự phức tạp của công việc này.

Về phía doanh nghiệp

Quá trình triển khai một dự án đầu tư chưa bao giờ là dễ dàng, không bàn đến các khía cạnh khác thì chỉ riêng việc tuân thủ quy hoạch đã có rất nhiều vấn đề mà doanh nghiệp buộc phải chú ý. Việt Nam chúng ta xuất phát điểm phát triển là một nước nông nghiệp, vì vậy khi bắt đầu thực hiện đô thị hóa, công nghiệp hóa đã xảy ra rất nhiều trong phát triển giữa các ngành, lĩnh vực khác nhau. Những giai đoạn đô thị hóa nóng diễn ra qua nhiều lần “sốt đất”, cộng với việc quản lý đô thị chưa tốt đã gián tiếp làm cho việc thống nhất mục tiêu phát triển quy hoạch trở nên rất khó khăn. Trên cả nước tình trạng không đồng nhất giữa: các quy hoạch đô thị nông thôn (chung – phân khu – chi tiết), các quy hoạch lĩnh vực (quy hoạch xây dựng - quy hoạch sử dụng đất), các quy hoạch chuyên ngành (giao thông – hàng hải – điện lực),… gây ra nhiều hệ quả đáng tiếc khi hạ tầng không đồng bộ, các dự án không thể phát huy hết được thế mạnh, làm chậm sự phát triển.

Nhận thức được những trở ngại đó, năm 2017 Quốc Hội ban hành Luật Quy hoạch nhằm thống nhất các quy hoạch với nhau từ đó mở đường cho sự phát triển đồng bộ, tuy nhiên việc triển khai luật đã gây ra một khó khăn cho doanh nghiệp khi các dự án đã và đang triển khai phù hợp với quy hoạch cấp dưới nhưng không phù hợp với quy hoạch cấp trên (ví dụ đã phù hợp với quy hoạch chi tiết và quy hoạch phân khu nhưng không phù hợp với quy hoạch chung). Nguyên nhân là do các giai đoạn phát triển nóng, để ưu tiên sự phát triển mà nhiều dự án đã được rút ngắn quá trình triển khai khi chưa tiến hành điều chỉnh các quy hoạch cấp trên hoặc các dự án đã được phát triển khá lâu nhưng quy hoạch chưa cập nhật. Những khó khăn trên làm cho quá trình thực hiện quy hoạch các tỉnh mất khá nhiều thời gian, và có những dự án rơi vào tình trạng khó khăn kéo dài khi không thể cập nhật theo quy hoạch hiện hữu.

Tới đây khi quá trình sát nhập các tỉnh diễn ra, việc điều chỉnh quy hoạch là không thể tránh khỏi, đó không phải đơn thuần là việc cộng cơ học các chỉ tiêu kỹ thuật của các đồ án mà đó phải là quá trình tham vấn, xem xét việc phát huy lợi thế của mỗi địa phương ra sao, chọn lựa hướng phát triển cho từng khu vực như thế nào. Có thể trong giai đoạn tỉnh cũ thì khu vực này được định hướng là nông thôn, nhưng rất có khả năng khi quá trình sát nhập diễn ra thì khu vực đó sẽ được nâng cấp thành khu vực đô thị, đồng nghĩa với việc Nhà đầu tư từ được phép được kinh doanh đất nền sang không được kinh doanh đất nền, doanh nghiệp phải tiến hành điều chỉnh kế hoạch kinh doanh. Mở rộng vấn đề hơn nếu bỏ cấp huyện thì quá trình thực hiện thủ tục pháp lý dự án gần như thay đổi toàn bộ, trong đó ngoài việc cân nhắc các mục tiêu dự án ra thì việc lập kế hoạch triển khai cũng hoàn toàn thay đổi, nhất là trong bối cảnh các sở mới chỉ vừa hoạt động được ít ngày. Đây là thời điểm rất quan trọng nên rất cần sự nhạy bén của doanh nghiệp trong quá trình định hướng, nếu không tỉnh táo thì hậu quả của các dự án đình trệ kéo dài do điều chỉnh địa giới hành chính là nhãn tiền.

Tóm lại, quá trình cải cách bộ máy hành chính là không thể đảo ngược, tất nhiên về phía doanh nghiệp thì không thể lường trước mọi kịch bản nhưng ít nhất những bài học từ quá khứ là điều buộc chúng ta phải học hỏi. Trong khuôn khổ một bài viết tôi không thể liệt kê toàn bộ các bài học kinh nghiệm mà chỉ có thể rút ra một số lưu ý cho các bạn để lưu ý, cụ thể:

• • Thứ nhất, các bạn cần xem xét đến vị thế của địa phương dự kiến được sát nhập với tỉnh mình, nếu đó là một tỉnh phát triển lâu đời thì việc quy hoạch định hướng lại phát triển địa phương thành đô thị là chuyện tất nhiên, đồng nghĩa với việc các định hướng kinh doanh cũng phải điều chỉnh sao cho phù hợp với nội lực của tỉnh mới, nên nhớ rằng có rất nhiều địa phương điều tiết ngân sách lớn cho trung ương, khi sát nhập với nguồn lực lớn của họ thì rất nhanh chóng sẽ bố trí vốn đề phát triển hệ thống giao thông nội bộ rất nhanh.
  • Thứ hai, bộ máy hành chính sẽ phải cần thời gian để điều chỉnh cho phù hợp với cơ cấu mới, chỉ còn rất ít thời gian nữa việc sát nhập sẽ diễn ra vì vậy các bạn nên tranh thủ sao cho nộp được hồ sơ vào các tỉnh cũ, vì theo nguyên tắc giải quyết thủ tục hành chính thì nộp hồ sơ khi nào áp dụng pháp luật khi ấy, tránh cho việc chúng ta phải chờ đợi điều chỉnh theo yêu cầu tỉnh mới.
  • Thứ ba, quá trình điều chỉnh địa giới hành chính tỉnh rất có khả năng dự án sẽ phải kéo dài tiến độ thực hiện, đồng nghĩa với việc kế hoạch tài chính của doanh nghiệp sẽ phải điều chỉnh theo. Đây là rủi ro rất dễ xảy ra và vì vậy doanh nghiệp phải cân đối khoản chi này, đồng thời phải có những “động tác” để xác nhận việc thực hiện dự án bị chậm trễ do sát nhập địa giới hành chính tỉnh, sẽ gửi ích cho tương lai sau này.

Một số lưu ý cho các bạn, chúc các bạn sức khỏe, thành công!